Thalassa-Anabasis


Een route
Toen het project van de weiland- of polderboulevard was afgerond (zie de post hieronder) herinnerde ik me een lezing van Pierre Jansen over de Via Appia. Dit was geen weg maar een route, waarvan delen door het vlakke land liepen, zodat je goederen in wagens kon vervoeren, terwijl andere delen over de bergen voerden, zelfs over trappen die in de bergen waren uitgehouwen. Dan werden de goederen vervoerd op de schouders van dragers.
Een route zou je ook kunnen aanleggen door een industrieel landschap, bijvoorbeeld dat van de petrochemische indusrtrie van het botlekgebied. Vlakke gedeelten, trappen en bruggen over installaties, en misschien wel hutten om onderweg te overnachten.      
Met dit idee ging ik naar Lex Wechgelaar, de beeldend kunstenaar met wie ik ook het project van de 'Weilandboulevard – Polderboulevard' had gedaan.

Een asfaltmeer 
Lex en ik spraken hierover, waarbij Lex opmerkte dat Rotterdam nauwlijks nog met de zee, en de wereld, was verbonden sinds de havens de stad uit waren getrokken. Ik opperde een grote brede asfaltweg, een ander soort route, die soms heel breed zou zijn en dan weer heel smal, maar kaarsrecht. Een echte route. Toen schoot Lex overeind en riep: een asfaltmeer! Dit zou een plaats kunnen vinden op Voorne-Putten en als stapsteen dienst doen tussen Rotterdam en de zee. De vorm, een meer, zou vanuit Rotterdam gezien verwijzen naar de zee, het materiaal, asfalt, zou vanuit de zee gezien verwijzen naar de stad. 

Een petrochemisch gebergte
Nu konden de installaties van de petrochemische industrie een andere rol spelen. Zij lieten zich nu lezen als een vuurspuwend gebergte dat gevoed werd door olie, waarbij zich aan de voet een gestage stroom asfalt vormde, goed om het asfaltmeer te doen ontstaan.          
Zo ointstond er een mooie tegenstelling, want het gebergte dat uit fabrieken bestond, kon worden geassocieerd met werk, terwijl het asfaltmeer kon worden gebruikt voor recreatieve doeleinden. Zoals zeilenwagens, roler skates, stepjes en skate-boarden.    
   
Thalasse anabasis
De verbinding van Rotterdam met de zee werd door Lex in verband gebracht met het verhaal van Xenophon over 'de tocht van de 10.000'. Een Grieks leger dat in de oudheid slag leverde tegen de Perzen, maar daarna niet meer terug kon. Pas na vele omzwervingen konden ze weer thuis komen. Omzwervingen op het schiereiland Anatholie, waarin ze moed konden putten uit het feit dat ze de Zwarte Zee bereikten. Thalassa!, de zee!  Nu kon de weg naar huis, 'Anabasis', worden aangevangen. Dit werd de naam van ons project: Thalassa – Anabasis (Van Rotterdam naar de zee en weer terug) Lex zag in de afbeelding van de route die het leger aflegde een aanleiding om de contour van het asfaltmeer te bepalen. Een contour die we zo in het landschap plaatsten dat de meeste plaatsen en plaatsjes op het eiland aan het meer zouden liggen.   

Jacoba van Beieren
Het idee van het asfaltmeer moest natuurlijk worden voorgelgd aan de betrokken bestuurders van Voorne-Putten. Met dat doel ging ik een keer langs de wethouder, ik geloof van Zuidland. Hij luisterde aandachtig, maar later bleek dat hij gedacht had dat een collega wethouden uit Hellevoetsluis mij op hem af had gestuurd! 
Hoe konden we ons plan nu zo presenteren dat men er enthousiast over werd? Lex opperde toen het idee om ons plan in een keer breed te presenteren, aan bestuurders, bewoners en aan de pers, en om ons daarbij te laten ridderen. Met dit laatste zouden we tot uitdrukking brengen dat we bij het uitvoeren van onze plannen het nodige respect zouden tonen voor Voorne-Putten en haar bewoners. Noblesse oblige.
Nu wilde het toeval dat Jacoba van Beieren elke zomer met haar vriend Frank van Borselen de jaarmarkt in Rockanje bezocht. We vonden haar bereid om ons tot ridder te slaan. En zo geschiedde. Tijd: juni 1992, plaats: de ruine van de burcht van Rockanje.

                        
Links: Jacoba van Beieren staat op het punt ons te ridderen. Rechts: Lex (op de voorgrond) en ik, als we ons na de plechtigheid naar het oude gemeentehuis begeven waar we nadere uitleg zullen geven. Op een stepje, een van de attributen die gebruikt zouden kunnen worden op het asfaltmeer 

 

De plechtigheid werd opgeluisterd, niet alleen door het kleurrijke gevolg van Jacoba, maar ook door Bert Broekhuis (burgemeester in Cromstrijen, zie de post 'Weiland boulevard – polderboulevard') die in zijn rol als Herout uitleg gaf over de procedure, waarbij ook een vlag werd gehesen, in de vorm van een radio die de speelde dat zij een vlag was, vertolkt door Marleen Walchenbach.         
 
Kunstroute
Een echt asfaltmeer bleek, we hadden het kunnen weten, niet realiseerbaar. Toen heb ik voorgesteld om van de contour een kunstroute te maken. Net als de 'Weideboulevard – Polderboulevard' (zie de betreffende post hieronder) eindigde dus ook dit initiatief in een kunstroute. En zo nodigden we verschillende kunstenaars uit om een bijdrage te leveren, voorstellen die op een paar tentoonstellingen te bezichtigen waren. 
Twee kunstwerken werden gerealiseerd in Brielle, maar bij het derde stagneerde ons project doordat de kunstcommissie van de gemeente Hellevoetsluis een kunstenaar uitkoos die niet door ons was voorgesteld en die we niet vonden passen in het project. Hier bleek hoe kwetsbaar ons concept was, de verbinding tussen Rotterdam en de zee, verbeeld door de tocht der 10.000, als dit verder werd uitgewerkt door verschillende kunstenaars.    

Inkijktoren
Tenslotte nog m'n eigen bijdrage aan deze route: een zogenaamde inkijktoren in Brielle. De oude watertoren van deze plaats was niet goed genoeg gefundeerd om er een publieke uitkijktoren van te maken, om de relatie tussen Rotterdam en de zee, cq de wereld, zichtbaar te maken. Daarom stelde ik voor er een 'inkijktoren' van te maken, waarbinnen een tentoonstelling kon worden ingericht, bijvoorbeeld over de tocht van de 10.000, of over de relatie van Rotterdam met de zee.

       

         

De maquette van dit voorstel heb ik geschonken aan de gemeente Brielle. Misschien is die nog ergens te vinden.  

 

    

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *