Nieuwe toepassing methode 'Veld en Volume'
'Veld en Volume' is een ontwerpmethode. Wat hieronder verstaan wordt heb ik op een eerdere post, hieronder, uiteengezet. Deze methode heb ik gebruikt bij een complexe ontwerpopgave. Een prijsvraag die was uitgeschreven door de gemeente Tokyo. Het ging om een ontwerp voor een 'International Forum' dat bedoeld was voor culturele uitwisseling tussen volkeren van over de hele wereld. Het zou een soort plein moeten worden waar inwoners van Tokyo kennis konden maken met culturen van over de hele wereld.
Om de verschillende functies die een plaats te geven ben ik begonnen om ze in een hierarchie onder te brengen. Wat zijn algemene voorzieningen, wat zijn deelvoorzieningen, en uit welke onderdelen zijn deze opgebouwd. Nadat ik een hierarchie had gevormd kon ik de 'Veld en Volume' methode gebruiken omdat deze ook uitgaat van een hirarchie. De basisstructuur die hieruit volgde zag er als volgt uit. (zie illustratie)
Boulevard, Fuji en maan
Bij het uitwerken van deze (plooibare) basisstructuur moets ik rekening houden met een balngrijke randvoorwaarde: de ronde kant van de situatie werd begrensd door een autoweg. Hier konden geen toegangen worden gemaakt. Deze zouden een plaats moeten vinden aan de rechthoekige kant van de situatie.
Daarbij had ik het programma geinterpreteerd: naast de grote ontvangsthal wilde ik een boulevard waarop men kon flaneren. Flaneren betekent immers heen en weer lopen, nog niet meteen beslissen en langzamerhand een plan maken om ergens naar binnen te gaan. Dit om het kennismaken met andere culturen te vergemakkelijken. Daarnaast wilde ik, om de cultuur van gastland Japan te benadrukken, een afbeelding van de Fuji maken en iets doen met de maan, twee elementen die in de cultuur van Japan een belangrijke rol spelen.
In het eerste ruimtelijke model vertegenwoordigen de groene blokjes de boulevard. Het hoogste punt zou de top van de fuji worden en het dakvlak tussen de top en de boulevard zou eruit moeten zien als gras, eventueel met eeuwige sneeuw. Boven deze top wilde ik de maan plaatsen.
Deze zou men kunnen bereiken met een klein maanvoertuigje, dat over een geleiderail van de boulevard naar de maan voerde. Deze maan zou een sterrehemel en een zwembad bevatten, met een glazen bodem, zodat men, gewichtsloos, in de ruimte boven Tokyo zou kunnen zweven. Het oppervlak van de maan zou een geel licht uitstralen, met facetlampjes die verschillend konden stralen in verschillende richtingen. Dit zou het mogelijk maken een halve maan te laten zien, ongeacht de richting van waaruit men naar de maan keek. In het uiteindelijk ontwerp zag dit er als volgt uit: (Met excuses voor de slechte foto: een gescande dia)
.
Waterval en Piranesi coffieshop
Van de Fuji zou een waterstroom naar beneden moeten komen en het water zou zich verzamelen in een stroom die de Fuji van de boulevard scheidde. Van daaruit zou het water als een waterval door de centrale hal naar beneden storten. Zie de plattegrond hieronder, vlak bij het punt waar de doorsnedelijnen elkaar kruisen.
Dan zou de waterval verdwijnen in het grote vide in de onderaardse parkeergarage, om ten slotte neer te klateren in een bassin op de bodem van de parkeergarage. Rond dit bassin, dat er uit zou moeten zien als een onderaards meertje, bevonden zich de terrassen van de 'Piranesi coffeeshop'. Het grote vide en de coffeeshop waren pogingen om ook de parkeergarage bij het ontwerp te betrekken.
Citaten
Ten slotte nog een beeld van de voor- en van de achterzijde van het Forum. Aan de voorzijde, heb ik het constructivisme, het modernisme en high-tech architectuur geciteerd bij wijze van statement: om deze functionalistische architectuurvormen op een lijn te stellen met de klassieke architectuur die in die tijd ook hevig werd geciteerd.
Onevenwichtigheid en snelheid
Aan de ronde, blinde kant van het Forum bevinden zich de nooduitgangen. Functionele elementen, maar om de betekenis te onderstrepen, de sfeer waarin ze gebruikt zouden worden, een noodsituatie, heb ik een vormgeving toegepast die zich laat associeren met gevaar, met onevenwichtigheid en snelheid. (Nog steeds met excuses voor de slechte foto.)
Prijs of oefening
Dit ontwerp leverde me geen prijs op, wel een publicatie in de verzamelband waarin alle inzendingen werden afgebeeld en beoordeeld.
Intussen was het een goede oefening in het ontwerpen van een complexe opgave, waarbij de 'Veld en Volume' methode een nieuwe toepassing vond. Daarbij was het ook een oefening in het vormgeven van kwaliteiten ten behoeve van de beleving, zonder voor de zoveelste keer in de geschiedenis van de architectuur te vervallen tot citaten van klassieke voorbeelden.